Bộ Y tế Bỉ ngày 30/5 đã tiết lộ một vụ bê bối nghiêm trọng liên quan đến một người hiến tinh trùng người Đan Mạch, mang gene đột biến có thể gây ung thư, đã trở thành cha của 52 đứa trẻ tại Bỉ trong giai đoạn từ năm 2008-2017.
Vụ việc có khả năng còn liên quan đến nhiều đứa trẻ khác trên khắp châu Âu, theo Vietnamplus.
Tuần trước, một thông tin đã gây rúng động thế giới khi một điều tra cho thấy, ít nhất 10 trường hợp ung thư đã được phát hiện trong số 67 trẻ em được sinh ra từ nguồn hiến tặng của người đàn ông này trong giai đoạn từ năm 2008 đến năm 2017.
Ảnh minh hoạ
Người đàn ông hiến tinh trùng thông qua Ngân hàng Tinh trùng châu Âu (European Sperm Bank), ban đầu được cho là khỏe mạnh, không có tiền sử gia đình mắc ung thư và cũng đã trải qua các xét nghiệm theo quy định hiện hành tại thời điểm hiến tặng.
Tuy nhiên, sau này người ta mới phát hiện ông mang đột biến gene TP53 - nguyên nhân gây ra hội chứng Li-Fraumeni (LFS), một rối loạn di truyền hiếm gặp làm tăng nguy cơ mắc các loại ung thư nghiêm trọng, trong đó có ung thư vú và bệnh bạch cầu.
Năm 2023, một cảnh báo y tế đã được đưa ra sau khi một số trẻ sinh ra từ tinh trùng của người này tại một phòng khám ở Đan Mạch được chẩn đoán mắc ung thư.
Cùng năm, Cơ quan liên bang về dược phẩm và sản phẩm y tế của Bỉ (FAMHP) đã được thông báo về vụ việc. Tuy nhiên, Bộ trưởng Y tế Bỉ Frank Vandenbroucke cho biết ông chỉ mới được thông tin về vụ việc hôm 26/5.
Chính phủ Bỉ từ chối tiết lộ có bao nhiêu trường hợp tại nước này đã được xác nhận mắc ung thư trong vụ việc.
Vụ bê bối đã phơi bày những vi phạm nghiêm trọng đối với luật pháp Bỉ, trong đó có quy định từ năm 2007 giới hạn tinh trùng của một người hiến chỉ được sử dụng cho tối đa 6 phụ nữ.
Tinh trùng của người hiến tặng cũng được báo cáo là đã được sử dụng ở ít nhất 9 quốc gia khác, gồm: Bulgaria, Síp, Đức, Tây Ban Nha, Hungary, Ireland, Hy Lạp, Hà Lan và Ba Lan.
Từ năm 2008 đến năm 2017, 52 trẻ em đã được thụ thai ở Bỉ bằng cách sử dụng tinh trùng của người hiến tặng nói trên. Ảnh minh họa
Hiện tại, Ngân hàng Tinh trùng châu Âu áp dụng giới hạn tự nguyện là không quá 75 gia đình cho mỗi người hiến, nhưng trường hợp này đang dấy lên làn sóng kêu gọi áp đặt giới hạn quốc tế và cải thiện hệ thống theo dõi người hiến tinh trùng.
Đại diện Ngân hàng Tinh trùng châu Âu, bà Julie Paulli Budtz cho biết vào thời điểm hiến tinh trùng năm 2008, đột biến TP53 được phát hiện ở người hiến chưa được biết là liên quan đến ung thư. “Về mặt khoa học, không thể phát hiện đột biến gây bệnh trong bộ gene của một người nếu ta không biết mình cần tìm gì”, bà Budtz nói, đồng thời khẳng định người hiến đã trải qua quy trình sàng lọc nghiêm ngặt.
Trẻ em mang đột biến TP53 được khuyến nghị kiểm tra sức khỏe định kỳ, bao gồm chụp cộng hưởng từ (MRI) toàn thân. Với người trưởng thành, việc theo dõi nên bao gồm chụp MRI tuyến vú và siêu âm ổ bụng. Tiến sĩ Kasper nhấn mạnh việc phát hiện sớm có thể cải thiện đáng kể cơ hội sống sót.
Trường hợp này đã làm dấy lên lo ngại trong cộng đồng y tế về việc thiếu các quy định quốc tế chung đối với hiến tinh trùng. Trong khi một số quốc gia có giới hạn số lượng con cái từ một người hiến, thì nhiều nước khác không áp dụng hạn chế nào.
Tiến sĩ Kasper nhấn mạnh: “Chúng ta cần một giới hạn chung cho toàn châu Âu về số con được sinh ra từ một người hiến. Không ai nên có tới 75 đứa con rải rác khắp châu lục như vậy”.
Bà Kasper đồng thời kêu gọi phải có sự giám sát chặt chẽ và phối hợp liên quốc gia đối với các công nghệ hỗ trợ sinh sản, nhấn mạnh rằng khi công nghệ sinh học can thiệp vào đời sống con người, việc đảm bảo an toàn cần được đặt lên hàng đầu, theo Báo Tin Tức.
