Bệnh lý và các yếu tố có thể gây phù
Phù nề là tình trạng chất lỏng dư thừa tích tụ trong các mô của cơ thể, gây sưng tấy. Hiện tượng này có thể xảy ra ở nhiều bộ phận, nhưng phổ biến nhất là ở bàn chân, mắt cá chân và cẳng chân.
Suy tim sung huyết: Khi một hoặc cả hai buồng tâm thấp mất khả năng bơm máu hiệu quả, như xảy ra trong suy tim sung huyết, máu có thể giữ lại trong chân, mắt cá chân và bàn chân, gây phù nề.
Xơ gan: Bệnh này gây ra sẹo trong gan, cản trở chức năng gan, gây ra những thay đổi về hormone và hóa chất điều tiết chất dịch trong cơ thể cũng như làm tăng áp suất trong mạch máu lớn (cổng tĩnh mạch), trong đó mang máu từ ruột, lá lách và tuyến tụy vào gan. Những vấn đề này có thể dẫn đến chất lỏng tích tụ ở chân và ổ bụng (cổ trướng).
Bệnh thận: Khi bị bệnh thận, thận có thể không loại bỏ đủ chất lỏng và natri trong máu. Nước dư thừa và natri tăng áp lực trong mạch máu gây phù. Tổn thương cho các mạch máu nhỏ trong thận (tiểu cầu) có bộ lọc chất thải và nước dư thừa từ máu có thể dẫn đến hội chứng thận hư. Một kết quả của hội chứng thận hư là mức thấp của protein (albumin) trong máu, có thể dẫn đến sự tích tụ dịch và phù nề.
Suy các tĩnh mạch: Suy tĩnh mạch mạn tính là một tình trạng trong đó các tĩnh mạch và van trong các tĩnh mạch ở chân bị suy yếu hoặc bị hư hỏng và không thể bơm đủ máu trở lại tim. Máu còn lại tăng áp lực trong các tĩnh mạch, gây phù.
Phù do thiếu vitamin B1: Phù hai chân, ấn lõm, thường phù rõ vào buổi chiều, hai chân thấy tê bì như kiến bò, hay bị chuột rút, phản xạ gân gối mất. Thường do ăn uống thiếu chất lâu dài. Điều trị bằng vitamin B1 phù mất đi rõ rệt. Nếu mẹ đang nuôi con thì con cũng bị thiếu vitamin B1, hay khóc về đêm, gọi là khóc "dạ đề".
Phù do thai nghén: Gặp ở người có thai, có hoặc không có protein niệu. Cần phải khám thai định kỳ để xác định.
Do suy dinh dưỡng: Phù toàn thân hoặc hai chi dưới, phù trắng, mềm, ấn lõm, mức độ phù buổi sáng và chiều như nhau. Nước tiểu không có protein. Thường do thiếu ăn hoặc đang mắc các bệnh mạn tính như: rối loạn tiêu hóa lâu ngày, lao, ung thư, các bệnh tê liệt, bị các bệnh mạn tính nằm lâu.
Khi chức năng thận suy giảm, khả năng lọc chất thải và điều hòa lượng nước trong cơ thể bị ảnh hưởng, dẫn đến tình trạng phù nề.
Chân tay phù nề và bệnh thận
Bệnh thận là một trong những nguyên nhân nguy hiểm gây phù nề. Thận có vai trò quan trọng trong việc điều hòa lượng chất lỏng trong cơ thể. Khi thận bị tổn thương, chức năng này bị suy giảm, dẫn đến tình trạng chất lỏng dư thừa tích tụ, gây phù nề.
Đặc điểm của phù nề do bệnh thận:
Vị trí: Phù nề thường xuất hiện ở bàn chân, mắt cá chân, cẳng chân, nhưng cũng có thể lan lên mặt, mí mắt.
Thời gian: Phù nề thường nặng hơn vào buổi sáng, giảm dần vào buổi tối.
Tính chất: Phù nề mềm, ấn vào lõm, không đau.
Triệu chứng kèm theo: Tiểu ít, nước tiểu sẫm màu, buồn nôn, chán ăn, mệt mỏi...
Những dấu hiệu cảnh báo bệnh thận khác
Ngoài phù nề, bệnh thận còn có thể gây ra nhiều triệu chứng khác, bao gồm:
Thay đổi thói quen đi tiểu: Tiểu nhiều vào ban đêm, tiểu ít, tiểu buốt, nước tiểu có bọt hoặc máu.
Đau lưng: Đau ở vùng lưng dưới, gần vị trí của thận.
Mệt mỏi: Cảm thấy mệt mỏi, uể oải, không có sức lực.
Buồn nôn, chán ăn: Ăn không ngon, cảm thấy buồn nôn.
Huyết áp cao: Bệnh thận có thể gây tăng huyết áp.
Thông thường phù được nhận thấy ở bàn tay, cánh tay, bàn chân, mắt cá chân và chân.
Phát hiện và điều trị bệnh thận kịp thời
Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào nghi ngờ bệnh thận, hãy đến ngay bác sĩ để được thăm khám và chẩn đoán. Việc phát hiện và điều trị bệnh thận kịp thời là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như suy thận, lọc máu...
Phòng ngừa bệnh thận
Để phòng ngừa bệnh thận, bạn nên:
Kiểm soát huyết áp: Duy trì huyết áp ở mức ổn định.
Kiểm soát đường huyết: Nếu bạn bị tiểu đường, hãy kiểm soát đường huyết chặt chẽ.
Chế độ ăn uống lành mạnh: Hạn chế muối, đồ ăn chế biến sẵn, tăng cường rau xanh, trái cây.
Vận động thường xuyên: Tập thể dục đều đặn.
Uống đủ nước: Đảm bảo cơ thể đủ nước.
Không hút thuốc: Hút thuốc có hại cho thận.
Khám sức khỏe định kỳ: Phát hiện sớm các vấn đề về thận.
Chân tay phù nề có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý, trong đó có bệnh thận. Đừng chủ quan khi gặp phải triệu chứng này. Hãy lắng nghe cơ thể mình, đến bác sĩ để được thăm khám và tư vấn kịp thời.
