Kế hoạch triển khai tên lửa Oreshnik đến Belarus
Báo Tiền Phong dẫn thông tin tức TASS cho hay, khi phát biểu bên lề Hội nghị thượng đỉnh An ninh quốc tế, Thư ký Hội đồng an ninh Belarus Alexander Volfovich đã đề cập đến việc triển khai tên lửa siêu vượt âm Oreshnik.
Cụ thể, ông chia sẻ: "Tôi tin rằng, vào cuối năm nay, các quyết định về việc triển khai tên lửa Oreshnik được hai nước nhất trí sẽ trở thành hiện thực. Các địa điểm triển khai đã được hoàn thiện và công tác chuẩn bị đang được tiến hành theo kế hoạch".
Bên cạnh đó, ông nhấn mạnh rằng, Belarus nắm rõ các tên lửa này được đặt ở đâu và cách thức hoạt động của chúng. Mối quan tâm hàng đầu của Minsk là duy trì sự ổn định, đồng thời đảm bảo an toàn cho người dân Nga và Belarus.
Một cuộc phóng thử tên lửa liên lục địa có khả năng mang đầu đạn hạt nhân của Nga hồi năm 2022. Ảnh: Getty
Trước đó, vào đầu tháng 12/2024, Moscow và Minsk đã ký một thỏa thuận an ninh mới, trong đó có thỏa thuận về khả năng triển khai tên lửa Oreshnik tới Belarus. Thời điểm đó, nhà lãnh đạo Nga cho biết tên lửa có thể được đưa tới Belarus vào nửa cuối năm 2025.
Đến cuối tháng 1/2025, Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko tuyên bố, nước này sẽ sớm nhận được tên lửa đạn đạo siêu vượt âm Oreshnik của Nga và vũ khí này được triển khai gần Smolensk (thành phố của Nga, nằm cách biên giới Belarus khoảng 60km về phía đông). Tuy nhiên, ông không loại trừ khả năng tên lửa Oreshnik có thể được đặt ở một nơi khác sau này.
Tên lửa siêu vượt âm Oreshnik từng được thử nghiệm thực chiến tại Ukraine vào tháng 11/2024, mục tiêu là nhà máy quân sự Yuzhmash ở Dnepr. Cuộc tấn công của Nga nhằm đáp trả việc Ukraine dùng tên lửa tầm xa ATACMS do phương Tây cung cấp để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga.
Cũng trong tháng 11/2024, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố Moscow sẽ tiếp tục thử nghiệm tên lửa siêu vượt âm Oreshnik và tiến tới bắt đầu sản xuất hàng loạt tên lửa mới này, theo thông tin trên VOV.
Phát biểu trên truyền hình, ông Putin cho biết tên lửa này rất khó đánh chặn. "Hiện nay trên thế giới không có biện pháp đối phó nào và cũng không có phương tiện nào để đánh chặn tên lửa như vậy. Tôi muốn nhấn mạnh một lần nữa rằng chúng tôi sẽ tiếp tục thử nghiệm vũ khí mới nhất này, sau đó tiến tới sản xuất hàng loạt”, ông Putin nói.
Tên lửa Oreshnik mạnh cỡ nào?
Được biết, Oreshnik là vũ khí có khả năng hạt nhân mà Moscow chưa từng công bố trước đó. Theo ông Putin, các hệ thống phòng không không thể đánh chặn Oreshnik bởi tên lửa này có tốc độ Mach 10 (tức 2,5 – 3 km/s). Tên lửa siêu vượt âm di chuyển với tốc độ cao gấp nhiều lần tốc độ âm thanh, có khả năng cơ động giữa chuyến bay, khiến chúng khó bị theo dõi và đánh chặn hơn.
Trong thông báo trên Telegram, Cơ quan Tình báo quân sự Ukraine (GUR) cho biết, tên lửa chỉ mất 15 phút để bay từ trường bắn Kapustin Yar ở vùng Astrakhan của Nga đến thành phố Dnepr, với khoảng cách 800 km, đạt tốc độ cuối cùng trên Mach 11 (khoảng 13.600 km/h).
Giải thích về lý do Oreshnik khó bị đánh chặn, cựu Đại tá quân đội Nga Viktor Litovkin cho rằng: “Thứ nhất, Oreshnik là tên lửa tầm trung, có thể bay trong khoảng cách từ 1.000 km đến 5.500 km. Thứ hai, đây là tên lửa siêu vượt âm, có khả năng bay với tốc độ Mach 10".
Cựu Đại tá Viktor Litovkin nhấn mạnh, không một hệ thống phòng không hoặc phòng thủ tên lửa nào trên thế giới có khả năng đánh chặn những tên lửa siêu vượt âm đó
"Phương Tây không có tên lửa bay với tốc độ như vậy và cũng không có phương tiện đánh chặn phù hợp. Mặc dù Mỹ đã nhiều lần tuyên bố họ có những tên lửa như Oreshnik nhưng họ chưa bao giờ công bố chuyến bay thử nghiệm của tên lửa đó. Họ chỉ công bố những tên lửa bay với tốc độ siêu thanh gấp 5,5 lần tốc độ âm thanh hoặc Mach 5,5. Tuy nhiên, tốc độ siêu vượt âm bắt đầu ở mức Mach 6-7", ông chia sẻ.
Cũng theo cựu Đại tá Viktor Litovkin, nguyên lý hoạt động của tên lửa này tương tự như nguyên lý hoạt động của tên lửa siêu thanh Kinzhal được phóng từ máy bay siêu thanh MiG-31K, hay phương tiện lướt siêu vượt âm Avangard, được tăng tốc nhờ sử dụng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa UR-100N UТТKh làm động cơ đẩy.
Chuyên gia quân sự Viktor Baranets suy đoán tên lửa siêu vượt âm Oreshnik có 3 – 6 đầu đạn, trong khi Cơ quan Tình báo Ukraine cho rằng tên lửa có 6 đầu đạn.
Theo ông Igor Korotchenko - biên tập viên của tạp chí National Defence có trụ sở tại Moscow, dựa trên video về cuộc tấn công, Oreshnik có khả năng mang nhiều đầu đạn dẫn đường độc lập. Trong vụ tấn công này, đó là đầu đạn thông thường nhưng tên lửa cũng có thể mang đầu đạn hạt nhân.
Ông Korotchenko nhận định, việc "các đầu đạn chạm đến mục tiêu gần như đồng thời cho thấy hệ thống tên lửa này hoạt động "rất hiệu quả". Đồng thời, ông cho đây là "kiệt tác của tên lửa quân sự nhiên liệu rắn hiện đại của Nga".
Một số chuyên gia quân sự suy đoán, tên lửa mới của Nga có thể mang theo ít nhất 6 đầu đạn tái nhập mục tiêu độc lập (MIRV). Họ cho rằng Oreshnik chỉ mất khoảng thời gian ngắn để tiếp cận các mục tiêu quan trọng của NATO ở châu Âu. Theo một số đánh giá, tên lửa có thể tiếp cận căn cứ tên lửa Aegis Ashore của Mỹ tại Redzikowo, Ba Lan trong vòng 8 đến 11 phút.
Đoạn clip ghi lại nhiều ánh chớp bùng lên ở Dnepr sau khi Nga tuyên bố đã phóng một tên lửa đạn đạo siêu vượt âm tầm trung vào đây hôm 21/11/2024. Nguồn: X/ Báo Tin Tức và Dân Tộc
Về tầm bắn, Tổng thống Putin cho biết Oreshnik là tên lửa tầm trung. Thông thường, tên lửa đạn đạo tầm trung (IRBM) có tầm bắn từ 1.000 - 5.500 km, thấp hơn một cấp so với tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM). Chuyên gia quân sự Ilya Kramnik cũng nhận định tầm bắn của Oreshnik có thể ở mức cao nhất của loại tên lửa tầm trung, khoảng 3.000 - 5.000 km.
Theo thông tin trên báo Dân Trí, Tổng thống Putin cũng từng tiết lộ, đầu đạn của tên lửa đạt tới nhiệt độ 4.000 độ C, khiến nó có sức công phá cao. Bất cứ thứ gì trong vùng nổ đều bị phân hủy thành các hạt cơ bản, về cơ bản biến nó thành tro.
Oreshnik có thể nhắm mục tiêu vào cả những công trình được bảo vệ tốt, nằm sâu trong lòng đất, giúp nó trở nên hiệu quả trước các mục tiêu kiên cố như boongke.
Mặc dù không phải là vũ khí hủy diệt hàng loạt nhưng Oreshnik vẫn có khả năng gây ra sự hủy diệt lớn mà không cần sử dụng năng lượng hạt nhân. Tên lửa được thiết kế để đảm bảo bắn trúng các mục tiêu có giá trị với độ chính xác cao.
“Hệ thống này có hàng chục đầu đạn dẫn đường tấn công mục tiêu với tốc độ Mach 10. Nhiệt độ của chúng lên tới 4.000 độ C. Bất cứ thứ gì nằm ở trung tâm tấn công đều bị xóa sạch thành tro bụi", nhà lãnh đạo Nga nói.
