Đề nghị Bộ Công an vào cuộc
Ngày 4/6, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) Phùng Đức Tiến đã ký công văn gửi Bộ Công an đề nghị điều tra và xử lý thông tin lan truyền trên mạng xã hội về việc tố Công ty C.P bán thịt heo bệnh.
Trong công văn gửi Bộ Công an, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, ngày 30/5, trên mạng xã hội xuất hiện và nhanh chóng lan truyền bài đăng từ tài khoản “J.L”, tố cáo một số sai phạm nghiêm trọng của lãnh đạo Công ty C.P. Việt Nam.
Các sai phạm được cho là xảy ra tại cửa hàng C.P. Fresh Shop Mỹ Xuyên, thị trấn Mỹ Xuyên, huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng.
Cụ thể, nội dung bài đăng đề cập đến vấn đề: “Hàng ngày, cửa hàng thường xuyên trà trộn thịt heo bệnh, gà bệnh, có mảnh heo lên mùi hôi thối đưa về Fresh Shop chỉ đạo nhân viên bán ra thị trường tại Sóc Trăng”.
Đặc biệt, theo bài viết này, những mảnh heo, gà bệnh không đảm bảo yêu cầu về cảm quan như (nổi đốm đỏ, áp xe, mủ) và cả những mảnh heo bệnh đã cắt ra manh mún hoặc có mùi hôi thối mà vẫn gửi về cửa hàng Fresh Shop để bán...
Hình ảnh lan truyền trên mạng xã hội được cho là lợn có dấu hiệu bệnh được chụp tại lò mổ ở Hậu Giang. Ảnh từ Facebook: J.L
Sau khi có thông tin nêu trên, Bộ NN&MT cho biết đã chỉ đạo cơ quan chuyên môn về thú y, phối hợp lực lượng chức năng tại địa phương kiểm tra các thông tin.
UBND tỉnh Sóc Trăng đã chỉ đạo Sở NN&MT phối hợp với Sở Y tế, Sở Công Thương, Công an tỉnh, các cơ quan liên quan và địa phương tổ chức kiểm tra đột xuất theo nội dung phản ánh.
Theo đó, Đoàn kiểm tra tại cơ sở kinh doanh sản phẩm động vật tại địa điểm kinh doanh số 12, Công ty C.P. Việt Nam – chi nhánh tại Cần Thơ, địa chỉ số 45, đường Triệu Nương, ấp Châu Thành, thị trấn Mỹ Xuyên, huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng.
Kết quả, thời điểm kiểm tra, đoàn chưa phát hiện kinh doanh các sản phẩm heo, gà bị bệnh có mùi hôi thối; các sản phẩm hết hạn sử dụng như thông tin đã nêu.
Tuy nhiên, cơ sở vi phạm khi Giấy chứng nhận an toàn thực phẩm hết hạn sử dụng; chưa xuất trình Giấy đăng ký kinh doanh, Giấy xác nhận tập huấn an toàn thực phẩm.
Bộ NN&MT tiếp tục cho biết ngày 31/5, Đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh phối hợp cùng Chi cục Chăn nuôi và Thú y vùng VII thuộc Cục Chăn nuôi và Thú y, tiếp tục kiểm tra 3 địa điểm kinh doanh còn lại của Công ty C.P trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng.
Kết quả, tại thời điểm kiểm tra, Đoàn chưa phát hiện việc kinh doanh các sản phẩm heo bệnh, gà bệnh không bảo đảm an toàn thực phẩm; hết hạn sử dụng tại các địa điểm nêu trên. Tuy nhiên, Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm của hai cơ sở có địa điểm kinh doanh số 21 và địa điểm kinh doanh số 08 đã hết hiệu lực. Kiểm tra mẫu thịt lấy tại hệ thống cửa hàng của Công ty C.P. Việt Nam là âm tính với bệnh dịch tả heo Châu Phi, dịch tả heo cổ điển và tai xanh.
Bộ NN&MT cho biết ngày 30/5, Sở NN&MT tỉnh Sóc Trăng cũng đã có Công văn số 1784 về việc phối hợp kiểm tra thông tin phản ánh của người dân; đề nghị tỉnh Hậu Giang chỉ đạo cơ quan chuyên môn phối hợp với tỉnh Sóc Trăng kiểm tra, xác minh thông tin và hình ảnh liên quan đến tình hình dịch bệnh tại Hậu Giang.
Để kịp thời trấn an người tiêu dùng, đồng thời ngăn ngừa ảnh hưởng tiêu cực đến chuỗi sản xuất, cung ứng thịt gia súc, gia cầm, Bộ NN&MT đề nghị Bộ Công an vào cuộc điều tra, xác minh, làm rõ thông tin lan truyền trên mạng xã hội và xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân sai phạm (nếu có).
Nếu bán thực phẩm làm từ nguyên liệu bẩn sẽ bị xử phạt ra sao?
Dưới góc nhìn pháp lý về vụ việc, trao đổi với PV Đời sống và Pháp luật, bà Nguyễn Thị Ngọc Anh, Luật sư Điều hành, Giám đốc Công ty Luật TNHH Toàn cầu ATA cho biết, theo Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), hành vi sử dụng động vật chết do bệnh, dịch bệnh hoặc đã bị tiêu hủy theo quy định pháp luật để chế biến hoặc bán thực phẩm, nếu gây hậu quả nghiêm trọng, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 317 – Tội vi phạm quy định về an toàn thực phẩm.
Luật sư Ngọc Anh phân tích, tội danh này chỉ áp dụng cho cá nhân, ví dụ như giám đốc, người quản lý sản xuất, người chịu trách nhiệm về chất lượng tại doanh nghiệp. Nếu bị kết án, mức phạt có thể lên tới 20 năm tù, tùy vào hậu quả gây ra, như thiệt hại về sức khỏe, tính mạng, giá trị hàng hóa vi phạm.
Ngược lại, pháp nhân thương mại (doanh nghiệp) không bị truy cứu hình sự theo Điều 317. Doanh nghiệp chỉ có thể bị truy cứu hình sự nếu hành vi của họ thuộc một trong 33 tội danh giới hạn tại Điều 76 Bộ luật Hình sự.
Trong lĩnh vực thực phẩm, pháp nhân chỉ bị truy cứu hình sự nếu hành vi cấu thành Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm theo Điều 193 — tức trong trường hợp có hành vi gian dối, giả mạo nhãn mác hoặc gian dối bản chất hàng hóa, chứ không phải đơn thuần do chất lượng kém hay vi phạm tiêu chuẩn an toàn.
Ngoài ra, nữ luật sư cho biết, theo Nghị định số 115/2018/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an toàn thực phẩm, hành vi sử dụng động vật chết do bệnh, dịch bệnh hoặc đã bị tiêu hủy để chế biến, cung cấp thực phẩm có thể bị phạt hành chính lên đến 200 triệu đồng, hoặc gấp 5–7 lần giá trị sản phẩm vi phạm nếu trường hợp mức 200 triệu đồng vẫn thấp hơn 7 lần giá trị sản phẩm vi phạm.
Bà Nguyễn Thị Ngọc Anh, Luật sư Điều hành, Giám đốc Công ty Luật TNHH Toàn cầu ATA
Ngoài ra, doanh nghiệp còn có thể bị áp dụng các biện pháp bổ sung, đình chỉ hoạt động sản xuất, chế biến thực phẩm trong thời hạn đến 12 tháng; Tước quyền sử dụng Giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm trong thời hạn đến 24 tháng; Buộc tiêu hủy nguyên liệu, thực phẩm vi phạm và thu hồi bản tự công bố sản phẩm nếu có.
Thậm chí, nếu người tiêu dùng sử dụng sản phẩm từ thịt không đảm bảo an toàn và bị tổn hại sức khỏe, tính mạng, doanh nghiệp còn có thể phải bồi thường thiệt hại theo quy định tại Bộ luật Dân sự 2015.
Cụ thể, trường hợp gây tổn hại sức khoẻ cho người tiêu dùng, bên gây thiệt hại có nghĩa vụ bồi thường toàn bộ các thiệt hại phát sinh: Chi phí khám chữa bệnh; Thu nhập bị mất hoặc giảm sút; Chi phí cho người chăm sóc nếu người tiêu dùng bị mất khả năng lao động và cần phải có người thường xuyên chăm sóc; Các tổn thất khác có liên quan.
Không thể đánh đổi niềm tin cộng đồng
Theo LS Ngọc Anh, an toàn thực phẩm là một trong những nội dung quan trọng nhất trong chiến lược bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Hành vi vi phạm về an toàn thực phẩm không chỉ gây hậu quả trước mắt mà còn làm xói mòn lòng tin của người tiêu dùng, tổn hại uy tín ngành hàng và gây bất ổn môi trường kinh doanh.
"Mặc dù vụ việc của Công ty C.P. Việt Nam vẫn đang trong quá trình thanh kiểm tra, điều tra, chưa có kết luận cuối cùng, tuy nhiên, trong giai đoạn mà có quá nhiều vụ việc nghiêm trọng về chất lượng an toàn thực phẩm bị phát hiện và công khai, vụ việc này một lần nữa khiến người dân đặt dấu hỏi.
Điều này buộc các doanh nghiệp trong ngành thực phẩm phải đặc biệt lưu ý cẩn trọng trong việc kiểm soát chất lượng và an toàn đối với sản phẩm mà mình sản xuất và/hoặc phân phối. Hơn bao giờ hết, doanh nghiệp và doanh nhân cần ý thức rằng, lợi nhuận không thể đạt được bằng mọi giá, đặc biệt là bằng cách đánh đổi sức khỏe và niềm tin của cộng đồng", luật sư Ngọc Anh nêu quan điểm.
