Việc báo tin, tố giác tội phạm có phải đóng phí không?
Căn cứ vào khoản 1 Điều 145 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 quy định về trách nhiệm tiếp nhận và thẩm quyền giải quyết tin báo, tố giác tội phạm, kiến nghị khởi tố như sau:
"Trách nhiệm tiếp nhận và thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố
1. Mọi tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố phải được tiếp nhận đầy đủ, giải quyết kịp thời. Cơ quan, tổ chức có trách nhiệm tiếp nhận không được từ chối tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố".
Và khoản 1 Điều 146 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 quy định về thủ tục tiếp nhận tin báo, tố giác tội phạm, kiến nghị khởi tố như sau:
"Thủ tục tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố
1. Khi cơ quan, tổ chức, cá nhân trực tiếp tố giác, báo tin về tội phạm, kiến nghị khởi tố thì Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra có thẩm quyền quy định tại khoản 2 Điều 145 của Bộ luật này phải lập biên bản tiếp nhận và ghi vào sổ tiếp nhận; có thể ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh việc tiếp nhận".
Theo như quy định nêu trên, có thể hiểu rằng, việc báo tin, tố giác tội phạm là quyền của công dân.
Cơ quan Công an không được từ chối tiếp nhận báo tin, tố giác tội phạm mà phải có nghĩa vụ và trách nhiệm tiếp nhận báo tin, tố giác tội phạm và tiến hành giải quyết kịp thời. Do vậy, việc báo tin, tố giác tội phạm sẽ không bị mất phí.

Ảnh minh họa.
Việc cố ý tố giác sai sự thật có bị truy cứu trách nhiệm hình sự hay không?
Trong trường hợp tố giác sai sự thật, tùy thuộc vào từng trường hợp mà người tố giác có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự, cụ thể:
Xử phạt hành chính:
Việc xử lý hành vi tố giác, báo tin về tội phạm sai sự thật được quy định tại Điều 9 Pháp lệnh số 02/2022/UBTVQH15 xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng cụ thể như sau:
1. Phạt tiền từ 1.000.000 đến 5.000.000 đồng với hành vi cố ý tố giác, báo tin về tội phạm sai sự thật.
2. Phạt tiền từ 5.000.000 đến 15.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này:
a) Cố ý tố giác, báo tin về tội phạm sai sự thật làm ảnh hưởng đến uy tín của cơ quan, người có thẩm quyền;
b) Lôi kéo, xúi giục, lừa dối, mua chuộc, đe dọa hoặc sử dụng vũ lực buộc người khác tố giác, báo tin về tội phạm sai sự thật.
3. Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với luật sư thực hiện hành vi quy định tại khoản 2 Điều này.
4. Hình thức xử phạt bổ sung:
Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đối với hành vi quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều này."
Theo quy định trên, người có hành vi tố giác, báo tin tội phạm sai sự thật có thể bị phạt tiền từ 01 đến tối đa là 30 triệu đồng và bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung là tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính.
Truy cứu trách nhiệm hình sự
Điều 156 Bộ luật hình sự 2015 về tội vu khống thì đối với hành vi "bịa đặt người khác phạm tội và tố cáo họ trước cơ quan có thẩm quyền", người có hành vi vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự tùy thuộc vào tính chất nặng nhẹ của vụ việc.
Đối với việc khen thưởng
Hiện nay pháp luật chưa có quy định về việc khen thưởng đối với việc tố giác đúng trong vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản.