Theo báo VietNamnet, mã thầy, tên khoa học Eleocharis dulcis, là một loài cây thân thảo thủy sinh thuộc họ Cói (Cyperaceae), có thân rễ mọc bò lan dưới mặt nước. Cây ưa thích môi trường ẩm ướt, thường quần tụ tại các vùng đầm lầy, ven ao hồ tĩnh lặng, trong những thửa ruộng lúa ngập nước, thậm chí cả những hồ nước cạn theo mùa.
Thân củ của mã thầy mang một dáng vẻ đặc trưng, tựa như những củ hành tây thu nhỏ, khoác lên mình chiếc áo màu nâu sẫm, ẩn chứa bên trong lớp vỏ mỏng ấy là phần ruột trắng ngần, căng mọng.
Mã thầy là một loài cây thân thảo thủy sinh thuộc họ Cói (Cyperaceae), có thân rễ mọc bò lan dưới mặt nước.
Từ bao đời nay, hình ảnh cây mã thầy đã in sâu vào ký ức của người dân Việt, đặc biệt là ở vùng thôn quê. Thuở trước, những củ mã thầy mọc hoang dại được người dân tình cờ thu hoạch, chỉ đơn giản là món quà vặt dân dã, mang đến niềm vui nho nhỏ nơi đồng ruộng. Thế nhưng, ít ai ngờ rằng, thứ "của nhà nghèo" ấy ngày nay đã "lột xác" ngoạn mục, trở thành một đặc sản trứ danh, góp mặt trong vô vàn món ngon tại các thành phố lớn.
Không chỉ chinh phục vị giác bởi hương vị thanh mát, giòn ngọt tự nhiên, mã thầy còn ẩn chứa nguồn dưỡng chất dồi dào, mang đến nhiều lợi ích bất ngờ cho sức khỏe. Chính những giá trị tuyệt vời này đã và đang mang lại nguồn thu nhập ổn định cho những người nông dân cần cù.
Mã thầy là loài cây thân thảo sống nhiều năm, phát triển mạnh mẽ ở những vùng đất trũng, đặc biệt là loại đất bùn màu mỡ. Trước đây, cây chủ yếu sinh trưởng tự nhiên, nhưng nhận thấy giá trị kinh tế tiềm năng, mã thầy đã được nhân rộng và trồng phổ biến tại nhiều tỉnh thành trên cả nước.
Củ mã thầy chinh phục vị giác bởi hương vị thanh mát, giòn ngọt tự nhiên.
Các tỉnh miền núi phía Bắc như Cao Bằng, Lạng Sơn, Bắc Kạn, Thái Nguyên với khí hậu mát mẻ và nguồn nước dồi dào là những "thủ phủ" trồng mã thầy. Bên cạnh đó, vùng Đồng Tháp Mười trứ danh ở miền Tây Nam Bộ, với đặc điểm đất phèn phù hợp, cũng là nơi cây mã thầy phát triển xanh tốt.
Một chu kỳ sinh trưởng của cây mã thầy kéo dài khoảng một năm. Thời điểm thu hoạch thường rơi vào khoảng tháng 12 đến tháng 3 năm kế tiếp. Khi quan sát thấy mặt đất xung quanh gốc cây chuyển sang sắc vàng nhạt, đó chính là dấu hiệu báo rằng những củ mã thầy đã đạt đến độ trưởng thành lý tưởng, sẵn sàng cho vụ thu hoạch bội thu.
Theo ghi nhận trên Tri thức & Cuộc sống, trên thị trường hiện nay, giá bán lẻ của mã thầy tươi dao động từ 40.000 đến 60.000 đồng/kg. Những củ mã thầy đã được gọt vỏ cẩn thận, để lộ phần ruột trắng tinh khôi, có giá cao hơn, có thể lên đến 80.000 đồng/kg.
Củ mã thầy đem rửa sạch, gọt vỏ rồi ăn ngay giống củ đậu hoặc chế biến thành món chè, nấu canh.
Theo chia sẻ của nhiều người, mã thầy sau khi gọt vỏ có độ giòn tương tự như củ đậu, nhưng lại sở hữu vị ngọt thanh và hương thơm đặc trưng, vô cùng hấp dẫn khi thưởng thức trực tiếp. Bên cạnh đó, mã thầy còn là nguyên liệu tuyệt vời để chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn như các món canh thanh mát, những chén chè ngọt ngào hay làm nhân bánh thơm ngon.
Đặc biệt ở miền Nam, mã thầy là một thành phần không thể thiếu trong món chè củ năng giải nhiệt. Nhờ độ giòn sần sật đặc trưng, mã thầy còn được sử dụng để làm nhân trân châu cho các loại nước giải khát, tạo nên sự khác biệt mà không một nguyên liệu nào có thể thay thế.
Món chè từ củ mã thầy.
Không chỉ là một món ăn ngon miệng, mã thầy còn là một kho tàng dinh dưỡng quý giá. Với hàm lượng cao các vitamin nhóm B (đặc biệt là B2, B5 và B6), mã thầy được biết đến với khả năng tăng cường thị lực, hỗ trợ giảm các cơn đau nửa đầu khó chịu, thúc đẩy quá trình chữa lành vết thương và làm chậm quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể.
Bên cạnh đó, loại củ này còn cung cấp một lượng đáng kể các khoáng chất quan trọng như mangan, phốt pho, canxi và kali, đóng vai trò thiết yếu trong việc ngăn ngừa loãng xương, duy trì sức khỏe răng miệng, điều hòa huyết áp ổn định và bảo vệ hệ tim mạch khỏe mạnh.
