Vì sao trời nắng nóng dễ gây đột quỵ?
Theo Kinh tố & Đô thị, đột quỵ (hay còn gọi là tai biến mạch máu não) hiện đang là 1 trong 10 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu tại Việt Nam. Đây là bệnh lý cấp tính có nguy cơ tử vong cao, sự sống tính từng phút giây và nếu không được chữa trị kịp thời sẽ để lại hậu quả nặng nề cho người bệnh cũng như những người xung quanh. Đáng lo ngại hơn, đột quỵ đang có xu hướng trẻ hóa, thậm chí xuất hiện ở những người độ tuổi 20 - 30.
Sự gia tăng nhiệt độ môi trường là một trong những tác nhân chính làm tăng khả năng xảy ra đột quỵ. Ảnh minh hoạ/AI.
Nghiên cứu đã xác nhận mối liên hệ đáng kể giữa nguy cơ đột quỵ và yếu tố nhiệt độ môi trường. Đặc biệt, sự gia tăng nhiệt độ môi trường là một trong những tác nhân chính làm tăng khả năng xảy ra đột quỵ.
Cụ thể, nguy cơ này có thể tăng khoảng 10% đối với một số cá nhân khi nhiệt độ tăng thêm 1 độ C.
Khi nhiệt độ cao, cơ thể phải điều chỉnh tăng thân nhiệt, dẫn đến tiết nhiều mồ hôi và mất nước. Trong trường hợp không bù nước đầy đủ, tình trạng mất nước sẽ làm mạch máu cô đặc hơn và giảm khả năng tuần hoàn máu, dẫn tới tăng huyết áp cùng nguy cơ hình thành cục máu đông trong động mạch, từ đó gia tăng khả năng đột quỵ.
Nhiệt độ thân thể tăng quá mức do nắng nóng còn có thể ảnh hưởng đến chức năng điều tiết của hệ thần kinh trung ương, gây rối loạn trong hệ thống tuần hoàn và hô hấp, dẫn tới thiếu ôxy cho não.
Hơn nữa, thời tiết nóng kéo dài có khả năng làm suy yếu hoạt động của hệ tim mạch, khiến hiệu suất bơm máu đến các cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là não, giảm sút.
Cũng cần lưu ý việc thay đổi đột ngột từ môi trường nắng nóng vào không gian lạnh có thể gây co thắt mạch máu, làm tăng huyết áp và gia tăng nguy cơ đột quỵ.
Dấu hiệu đột quỵ do trời nắng nóng
Đột quỵ do nắng nóng là tình trạng nguy hiểm có thể thúc đẩy nhiều yếu tố rủi ro. Nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời, tình trạng này không chỉ đe dọa đến tính mạng mà còn để lại những di chứng nặng nề như khó khăn trong việc giao tiếp, suy yếu hoặc tàn phế suốt đời.
Chính vì vậy, việc nhận thức sớm về các dấu hiệu đột quỵ do nắng nóng, cũng như các nguyên nhân khác, là vô cùng quan trọng nhằm bảo vệ sự sống của người bệnh.
Vậy làm thế nào để bạn nhận biết một người có thể đang gặp phải đột quỵ do nắng nóng? Các triệu chứng gồm đau đầu, chóng mặt, hoa mắt, người nóng ran nhưng lại không ra mồ hôi, cảm giác yếu tê, liệt một bên hoặc toàn thân, khuôn mặt méo mó, động kinh, tim đập nhanh, thở ngắn, rối loạn tâm thần và mất phương hướng. Ngoài ra, ngất xỉu và sau đó có thể dẫn đến mạch đập suy yếu hoặc hôn mê.
Sự chậm trễ trong việc hỗ trợ y tế có thể khiến người bệnh đối diện với nguy cơ tử vong rất cao.
Làm gì khi nắng nóng tấn công?
Ngay khi phát hiện dấu hiệu kiệt sức do nóng, hãy đưa người bệnh vào nơi mát, cởi bớt quần áo, chườm khăn ướt, quạt nhẹ và cho uống nước từng ngụm nhỏ nếu còn tỉnh. Nếu không cải thiện sau 30-60 phút hoặc có dấu hiệu thần kinh, cần chuyển đến cơ sở y tế.
Với sốc nhiệt, gọi cấp cứu 115 là ưu tiên hàng đầu. Ảnh minh hoạ/ AI
Với sốc nhiệt, gọi cấp cứu 115 là ưu tiên hàng đầu. Trong lúc chờ, cần làm mát tích cực: phun nước, quạt, chườm đá ở cổ, nách, bẹn hoặc ngâm nước mát nếu có điều kiện. Tuyệt đối không cho uống nước nếu người bệnh lơ mơ, có dấu hiệu co giật hoặc nôn ói.
Với đột quỵ do nắng nóng, cần nhận diện sớm các dấu hiệu liệt mặt, nói khó, yếu tay chân (F.A.S.T), gọi cấp cứu và không cho người bệnh ăn uống. Để người bệnh nằm yên, đầu cao, theo dõi sát nhịp thở và chuẩn bị CPR nếu cần.
Để phòng tránh ảnh hưởng sức khỏe trong mùa nắng nóng, bác sĩ Hoàng khuyến cáo người dân cần uống đủ nước, mặc quần áo thoáng mát, tránh ra đường vào giờ cao điểm nắng (10h-16h), làm mát nơi ở, điều chỉnh cường độ hoạt động là những nguyên tắc đơn giản nhưng hiệu quả.
Với người cao tuổi và trẻ em, hai nhóm dễ tổn thương nhất cần được giám sát sát sao: đảm bảo phòng đủ mát, uống nước thường xuyên, không để trẻ trong xe ô tô dù chỉ vài phút. Người có bệnh nền (tăng huyết áp, tim mạch, tiểu đường) cũng cần đặc biệt cẩn trọng, hỏi ý kiến bác sĩ về thuốc đang dùng trong thời tiết nóng, theo Tuổi Trẻ.
